El ha mai pli discurriu zatgei dad ir ad alp.

Gerasina Candinas
Sr. Gerasina Candinas

Jeu sun naschida 1926 e nus eran siat affons. Nies bab era atgnamein scolast aber da lezzas uras tunscheva halt quella pagaglia buca per trer vi ina famiglia aschi gronda. Aschia vevan nus aunc in tec agricultura dasperas. Ils affons stuevan era segidar. Quei ha ins baul entschiet a seschar en aschia sco ins pudeva.

Nus buobas mavan buca en nuegl aber sil funs segidav’ins era quei ch’ins pudeva. Nus eran lu plitost a casa e segidavan. Quei stuev’ins baul schon entscheiver a lavar giu la vischala ed in tec scuar tscheu e leu. Ins segidava empau culla mumma.

Jeu sun carschida si a Surrein, sco tiarza da siat. A scola primara sun jeu ida a Surrein ed a scola secundara vi Sumvitg. Nus essan mai stai naven d’affons. Quei era da vegnir ord scola epi mavan quellas lu bia giu a Mels e leu entuorn, mattei era per emprender tudestg. E nus scheval lu bia alla mumma “tschellas astgan adina ir enzanuas la stad” epi scheva la mumma “manegeis vus che quellas buobas stessien bu era bugein inaga a casa”. Lu schevan nus lu nuot pli. In frar da mei scheva adina “tschels buobs astgan adina ir ad alp” lu ha il bab detg inaga “bien, sch’ussa vas ti era inaga ad alp”. Epi eis el staus ina stad e suenter ha el mai pli discurriu zatgei dad ir ad alp.

Rechen im Val Sumvitg
Rechen / Rischlar © Archiv Cultural Sumvitg

Nus levavan schon in tec ad uras, grad sch’ei era dad ir sil funs mavan nus ualti baul. Lu segavan ei aunc bia a maun e nus affons sespuravan schon dad enzerdar in tec e far quei ch’ins saveva. La mumma fageva lu aunc il percasa e lu vegneva ella enqualgadas cun enzatgei dallas nov cu nus eran bu lunsch ordlunder. Nus vevan lu aunc vi da tschella vart empau funs e lu vegneva ella lu era cul gentar sil funs. Il bab scheva enqualga „ussa mei o leu sum e mirei sche la mumma vegn e mei encunter a gidar“. E lu currevan nus tuts ed ils pigns currevan era suenter epi scheva la mumma lu “vu sependis vid la schuba che jeu hai aunc pli grev da purtar”. Lu fagevan ei aunc bia cafè tiel gentar e quei savevan nus far sil funs. Nus vevan aschia ina extra furnel ch’ins saveva metter si e far il cafè. Epi ella purtava lu bia da quei fatg en furnel ni fatg en pieun – nus schevan “schuloris” ni plats e da quei cu nus eran ordlunder ed aunc in tec carn e caschiel tier.