Tiel miedi mav’ins mo en cass urgents.

Hermina Alig
Hermina Alig © Gieri Antoni Caviezel

Il tractament medicinal era buca sil stan dad oz. Tgei fagevan las femnas da casa tut sezzas?

Quellas jarvas ch’ins anflava sil funs ni haveva en curtgin duvrav’ins empau dapertut. Per mal il venter ni il magun fagev’ins adina te da siens. Tschei cavavan nus adina puspei ragisch rena ni ragisch d’ansauna. Il te fagevan nus per plagas ni inflammaziuns. La stad vegneva sechentau da tuttas sorts jarvas. Jeu hai fatg bia vinars d’arnica ed era da curetg. Il miedi clamav’ins mo en cass urgents sco il begl tschiec ni enzatgei ch’ins saveva buca tgei ch’igl era. Ei ha denton era dau da quels che han spitgau memia gitg ed ein morts.

Co era quei tier femnas en pigliola?

Cu las femnas eran quater ni tschun meins en speronza mavan certinas tier la hebama e schevan controllar che tut seigi en uorden. La muria tier affons era schon pli aulta da lezs onns, per part eran quels era sutnutri ni ch’els havevan la madernatscha ed ils geniturs reagavan memia tard. Da malcostas ein era biars morts da lez temps. Era tier malcostas zuppadas percurschevan ei savens memia tard. Las casas eran fetg primitivas e scaldau vegneva mo en stiva. Lu arvev’ins si il barcun sur la pegna e metteva ils tapets sin pegna per schar vegnir caulds avon che ir a letg. El singul letg eran dus ni treis affons. Camischas da notg e da quei devi era buca. Tuflas vegnevan fatgs ord rests da teila e quei stueva tonscher per durmir en quellas combras freidas.