Ins gidava ils vischins.

Gabriel Alig
Gabriel Alig © Gieri Antoni Caviezel

La cuminonza da lezzas uras era avisada bia pli fetg sigl agid dils vischins. Tgei lavurs communablas devi tut?

D’ina vart devi la lavur obligatorica e da tschella vart la lavur voluntaria. La lavur cumina era perscretta. Mintga casada haveva da far tontas e tontas uras. Quei setractava da mantener vias, far lavur si d’alp e lu procurar per la lenna per la scola, pil plevon eri era da pinar, trer e far ora la lenna. Era sch’enzatgi haveva per exempel da baghegiar in baghetg vegneva segidau. Ina gada lavurav’ins pil vischin e lu gidava quel sch’ins haveva da basegns. Quei s’ulivava lu cul temps. Voluntari era oravontut la lavur culturala che vegneva fatga ellas uniuns. Igl interess era gronds e la glieud s’interessava per las producziuns. Allas presentaziuns vegneva la glieud d’ordvart cun cavagl e schletra.

Co eran las relaziuns cun tschellas vischnauncas e culs vischins gualsers da Sursaissa e Val?

In contact fetg intensiv devi ni culs Gualsers ed era buca cun la Foppa. Da mi’affonza era la Val Miedra aunc adina in cunfin relevant che divideva Vrin dil rest dalla val. Cunquei che sulettamain la via cantunala era adattada sur onn pil traffic cun carr e cavagl – autos eran lu ina raritad – era la communicaziun anoviars fetg restrenschida.