Tgei ei stau pli baul sco pur meglier, mender ni il cuntrari en relaziun cun oz?

Bien era che malgrad ch’ins stueva levar marvegl e luvrar bien e gitg vegnev’ins aunc adina da tschintschar cun quels dasperas. Cu las maschinas ein vegnidas ei quei svaniu.

Capesch’jeu endretg che la veta sociala ha pitiu entras la mecanisaziun?

Forsa schon. Aber d’ina vart stuevan ils pli vegls luvrar enzatgei per ch’els vegnien vi ed aunc lu mavi buca bein magari. Ed uss silmeins, cu ins ei pensiunaus, sch’ins vul buca sto ins buca luvrar.

En tgei graus turnasses vus sil pei vegl ed en tgeinins buca pli?

Grev da gir, ins vegneva schon pli bia en cumpignia da lezs temps. La dumengia tut che mava en baselgia e lu vegnev’ins da discuorer culla glieud. Da l’autra vart san ins strusch capir en quellas casas veglias, strusch tabliau enzanua, isolaziun negina, femnas che stuevan haver mintg’onn in affon ed umens che segidavan forsa pauc. Quei eran schon trestas caussas plitost.

Co mavan ins entuorn cun quellas famiglias pli paupras. Vegnevi gidau quellas?

Biars che segidavan ed auters buc e lu devi era da quels che levan per tut prezi buca ch’ei vegni segidau per buca schar vegnir ora ch’ei seigien paupers. Era tgi che steva in tec meglier haveva buca grondas pusseivladads da gidar, silmeins materialmein. Survetschs vegnevi fatg dapli ch‘oz. Sch’enzatgi duvrava in survetsch sche fuvan ils biars promts da far quei.

Vieuas havevan buca lev.

Jeu sai che mia mumma survegneva igl emprem sco vieua 40 francs il meins aschia ch’ils vegls en famiglia stuevan ir a gudignar aschi spert sco pusseivel.

Cu ei Ligiazun vegniu electrificau e colligiau cun in aquaduct?

Il conduct d’aua ei staus baghegiaus ora il 1927. L’electricitad ei vegnida il 1945 ni 1946. Uss sa negin s’imaginar da viver senza cazzola.

Saveis vus seregurdar dil barschament da Chischner?

Jeu durmevel cheu sur la cuschina cu enzatgi ha pitgau encunter la preit e clamau: «Chischner brischa!». Las femnas eran era leu e fagevan corda da dar las sadialas d’aua ina a l’autra. Per cletg eri in terment cuflau endadens la casa ed il baghetg e lu smanav’ins empau neiv vi el fiug. L’auter gi, cu quels dalla segirada da baghetgs ein vegni, han ei getg ch’els sappien buca capir ch’ei seigi reussiu da tener il baghetg dasperas sut quellas circumstanzias.